Bu yazımızda sizlere podcast’lerin nasıl birer bilgi yayıcı kaynak olduğunu ve geniş bir çevrede kolayca erişilebilir olunabileceğini anlatacağız. Peki bizler podcast’ten alıntı yaparsak alıntımıza dahil etmemiz gereken önemli faktörler nelerdir? Yazımızda, bir podcast’ten alıntılama yapıldığında genel formatın nasıl olması gerektiğini ve özellikle de APA, MLA ve Chicago yazı tarzlarında bu alıntıların nasıl olması gerektiğini ve örneklerini bulacaksınız.
Bir platform olarak podcast, bilgi için inanılmaz derecede çeşitli ve popüler bir kaynağa dönüşmektedir ve bir eğitim aracı olarak kullanılmaya başlanmıştır. İlk başlarda, podcast denildiğinde ilk akla gelen elbette eğitim içerikleri değildi ve çoğunlukla eğlence ve haber niteliği taşımaktaydı. Ancak akademik dünyanın podcast’leri de gün geçtikçe dijital dünyada yerini almaya başladı ve araştırma bulgularını yaymaya, akademik uzmanlığı sergilemeye ve yeni kitlelere ulaşmaya yardımcı oldu. Podcast’ler aynı zamanda araştırmacıların ve araştırma kurumlarının iletişim departmanında çalışan kişilerin, çalışmalar ve akademik yollar hakkında doğrudan bir araştırmacıdan haber almalarını sağlayan benzersiz bir kaynak oldu. Bu şekilde pek çok üniversite ve araştırma kurumu bünyelerinde çalışan öğretim üyelerinin (ve dolaylı olarak kendilerinini) öne çıkarılmalarına yardımcı oldular. Podcast teknolojisi akademik araştırmaların yayılması, araştırma iletişimi ve araştırma tanıtımı için etkinliği gittikçe artan bir platform haline geldi.
Akademik araştırmaların yayılması, araştırma iletişimi ve tanıtım için podcast teknolojisinin kullanımı ne kadar etkilidir?
En geniş anlamıyla ölçülmesi zor olabilen “etkililik” terimini bu bölüm için ele almak önemlidir. Bugüne değin yapılan bir araştırma, metrik sistemlerin bilimsel içeriğin başkalarını nasıl etkileyebileceğini belirlemeye çalışmışlardır. Bu konuda etkileme unsuruna yardımcı olabilecek faktörleri taramışlar ve yalnızca metrik sistem ile etkililiği ölçmeye odaklanıldığında, etki hakkında çeşitli önyargılarda bulunma olasılığının olduğunu bulmuşlardır. Bu çalışmanın esas amacı, akademide podcast’in etkinliğini araştırmaktı ve bir akademisyeni ve çalışmalarını daha geniş bir çevreye nasıl daha erişilebilir kılabiliriz sorusuna cevap arıyorlardı. Bunun için öncelikle akademide ve sonra da akademi dışındaki dinleyicilere ulaşma gücünü ve potansiyelini dikkate aldılar. Yazar Lynn Harter, “Akustik alanlarda hikaye anlatımı: somutlaştırılmış ve etkileşimli Podcasting” (2019) adlı makalesinde, ses kayıtlarının yükselişini ve insanlara ulaşma gücünü anlatmaktadır. Bilgi ve haberlerin daha önce dergiler ve kitaplar, radyo, televizyon ve gazeteler de dahil olmak üzere geleneksel veya eski medya aracılığıyla tüketildiğini, ancak yeni ortaya çıkan platformların dijital formatlarda bir artışa yol açtığını yazmıştır. Harter, podcast’in yükselişinden bahsetmektedir ve iki tartışma noktasına dayalı olarak bilgiyi sesli bir formatta kullanılabilir hale getirmeyi savunmaktadır. Buna göre, podcastler, 1) akademisyenlerin eğilimlerini ve kapasitelerini çok-duyulu sorgulama biçimlerine doğru genişletir, ve 2) akademisyenleri ve akademisyenleri birbirine bağlar. Harter editörü olduğu Health Communications dergisine eşlik eden bir platform olarak hizmet veren Defining Moments ile podcasting’e kendi adımını da atmıştır ve bu aşamayı savunduğu tezi kişiselleştirmesi ve alanıyla ilişki kurması için yeni bir yol olarak görmüştür. Ayrıca, sağlık ve iletişim alanındaki bilim adamları, sağlık hizmeti sağlayıcıları, hastalar ve aileleri gibi daha geniş bir kitleye hizmet edecek ilgili bağlantıları sağlamaya çalışmıştır.
Podcast’leri bilimsel bir ortama dahil etmek için daha fazla destek olarak, akademisyenlerin kendi podcast’lerini başlatmalarına yardımcı olacak kaynaklar sonradan ortaya çıkmaya başlamıştır. Böyle bir model Birleşik Krallık’ta mevcuttur ve on yılı aşkın bir süredir faaliyet göstermektedir. “Yayınlamak, iletişim kurmak, eğitmek” sloganına sahip bu Araştırma Podcast’leri, bu platformun “güçlü” ve araştırmalarda etkili olduğunu belirtmektedir. Bu podcastler karmaşık araştırmaları ilginç ve erişilebilir bir şekilde iletebilme gücüne sahiptir. Bu model kapsamında podcastlerin ne kadar işlevsel olabileceği hakkında da detaylı verileri paylaşmaktadırlar. Buna göre meşgul politika yapıcılar, zor durumdaki uygulayıcılar, akademisyenler ve öğrenciler için podcasting, ilgi çekici veya faydalı olabilecek araştırmalar hakkında bilgi edinmenin harika bir yoludur.
Bir dinleyici olarak podcastleri alıntılamak için kullanabileceğiniz gibi kendi araştırmanız hakkında bilgilendirici, ilgi çekici, takip etmesi kolay kendi podcast’lerinizi de oluşturarak daha fazla kişiye ulaşabilir, bulgularınızı ve araştırma çıktılarınızı özgürce açıklayabilirsiniz. Araştırma Podcast’leri, istediğiniz kişilere ulaşmanızı sağlamak ve araştırma bulgularınızın etkisini ve ne kadar önemli ve etkin olduğunu göstermek için kuruluşlar ve bireylerle birlikte çalışmaktadır.
Podcast teknolojisinin kısa tarihçesi
Düzenli olarak podcasting’e özgü verileri derleyen Podcast Insights‘a göre, Nisan 2020 itibariyle dolaşımda 1 milyondan fazla şov ve 30 milyondan fazla bölüm vardır. Apple firmasının istatistiklerine göre ise yaklaşık 525.000 şov ve 18,5 milyon bölüm olduğu ve 2018’den bu yana önemli bir büyüme gerçekleştiği (neredeyse iki katına çıktı) görülebilir. Veriler aynı zamanda daha fazla insanın podcast’leri her zamankinden daha fazla dinlediğini gösterdiğinden podcast çıktılarının tüketimi de artmıştır.
Bu doğrultuda Brumley, Gilson, Mollett ve Williams “Araştırmanızı sosyal medyayla iletmek: Blogları, podcast’leri, veri görselleştirmelerini ve videoları kullanmak için pratik bir rehber” isimli kitabı akademisyenlere kullanım hakkında bir çerçeve sunmak amacıyla ve akademisyenlerin çalışmalarını küresel ölçekte tanıtmak ve sosyal medyayı aktif şekilde kullanmalarını teşvik etmek için 2017 yılında yazdılar. Yazarlar kitabın bütün bir bölümünü ise sadece ses ve podcast yayınlamaya ayırdılar. Buradan da anlaşılacağı üzere, podcastler gerçekten günümüzün önemli kaynakçası haline dönüşüyorlar.
Ses ve podcast’lerle ilgili bölüm için, yazarlar podcast’lerin ne olduğundan ve tarihçelerinden bahsediyolar. Podcastleri 2000’lerin başında başlayan bir platform olarak tanımlayan bölüm, yine podcastlerin indirilip başka bir medya oynatıcı cihaza aktarmanın hantal doğası nedeniyle ilk parlaklığını kaybettiğini ele alıyor. Ancak yazarlar, ilerleyen yıllarda çeşitli popüler şovların teşviği ve akıllı telefonlara doğrudan indirme yoluyla daha kolay erişim ve çoklu podcast seçeneklerinin (Spotify, iTunes, Google, YouTube) varlığı sayesinde podcasting’in yeniden canlandığını ve hangi alandan olursa olsun tüm araştırmacı, akademisyen ve öğrencilerin bu podcasting canlanmasından en iyi şekilde yararlanması gerektiğini vurguluyorlar. Podcastler sayesinde çok sayıda araştırmacı kendi araştırma yaşam döngülerinin çeşitli bölümlerinden çalışmalarını paylaşarak çok geniş kitlelere ulaşabilme şansı bulabilirler.
Bir podcast’ten nasıl alıntı yapılır?
Podcast. Eğlenmenin veya yeni şeyler öğrenmenin oldukça modern bir yolu olarak yola çıktı. Ancak şimdilerde podcast’ler bir araştırma makalesi için harika bilgi kaynakları olabilir. Çok çeşitli konuları kapsarlar ve sizi makalenizde ele almak isteyebileceğiniz tartışma sorularına yönlendirebilirler. Peki, kaynakçanızda bir podcast’ten alıntı yapmaya ne dersiniz? Asla korkmayın! Bir podcast’ten MLA veya APA formatında ve Chicago yazı tarzında nasıl alıntı yapılacağına dair aşağıda hızlı bir kılavuz hazırladık sizler için.
Bir podcast’ten alıntı yapmak için aşağıdaki bilgileri eklemeniz gerekecektir:
- Katılımcının tam adı (podcast sunucusu veya anlatıcı gibi), kullanıcı adı veya içeriği yayınlayan şirketin adı
- Podcast’in başlığı
- Bölümün başlığı
- Podcast’in yayıncısı veya izlediğiniz yer
- Podcast’in yayınlandığı tarih
- Podcast’in URL’si
MLA’da bir podcast’ten alıntı yapmak için aşağıdaki yapıyı kullanın:
Soyadı, Adı (içeriği yayınlayan kişinin veya onu yayınlayan şirketin adı veya kullanıcı adı), yazarın unvanı (varsa). “Podcast Bölümünün Başlığı.” Podcast’in Başlığı, Yayıncının Adı/Dinlediğiniz yer (yalnızca yazar veya başlıktan farklıysa ekleyin), Yayınlandığı Tarih, URL.
MLA’da yukarıdaki örnek şu şekilde belirtilir:
Chang, Ailsa, host. “Why Scientists Can’t Explain All the Appeal of an Eclipse.” Morning Edition, NPR, 11 Aug. 2017. www.npr.org/2017/
08/11/542753070/scientists-can-t-explain-all-the-appeal-of-an-eclipse.
Bir podcast için APA alıntısı oluşturmak için aşağıdaki yapıyı kullanın:
Last, F. M. (Katkıda bulunanın adı ve unvanı). (Yıl, Ay Tarih). Podcast bölüm başlığı [Sesli podcast]. URL’den alındı.
Yukarıdaki örnekten bir APA alıntısı olarak nasıl yazılması gerektiği aşağıda açıklanmıştır:
Chang, A. (Host). (2017, August 11). Why scientists can’t explain all the appeal of an eclipse [Audio podcast]. Retrieved from https://www.npr.org/2017/
08/11/542753070/scientists-can-t-explain-all-the-appeal-of-an-eclipse.
Bir podcast’te bir röportajdan APA tarzında nasıl alıntı yapılabilir?
Bir podcast’te yapılmış bir röportajdan alıntı yapmak için podcast sunucusunun adını, yayın tarihini, röportajı içeren bölümün başlığını, podcast’in başlığını ve yayıncıyı ekleyin. Aşağıda, APA tarzı bir referans listesinde bir podcast’te yapılmış bir röportajdan nasıl alıntı yapılacağına ilişkin bir şablon ve örnek verilmiştir.
Şablon: Podcast Sunucusunun Soyadı, Adı (Sunucu). (Yayın tarihi). Bölümün başlığı (bölüm numarası) [Format]. Podcast Başlığında. Üretim şirketi. URL
Shepard, D. (Host). (2021, November 25). Chris Wallace [Audio podcast interview]. In Armchair Expert with Dax Shepard. Armchair Expert Podcast. https://armchairexpertpod.com/pods/chris-wallace
Alıntı yaptığınız yazar alanında görüşülen kişinin adı görünmüyorsa, bunun yerine görüşülen kişinin adını makalenizin anlatımına ekleyebilirsiniz. Podcast’in bölümleri numaralandırılmamışsa bölüm numarası alıntınızdan çıkarılabilir. URL’den sonra nokta eklemeyin.
Chicago stili biçiminde alıntı yapmak için aşağıdaki yapıyı kullanın:
Soyad, Ad. “Bölüm Adı”. Podcast Başlığı. Podcast sesi, Ay Tarihi, Yayın yılı. URL.
Yukarıdaki örneğe Chicago stili biçiminde nasıl atıfta bulunulacağı aşağıda açıklanmıştır:
Chang, Alisa. “Why Scientists Can’t Explain All the Appeal of an Eclipse”. Morning Edition. Podcast audio, August 11, 2017. https://www.npr.org/2017/
08/11/542753070/scientists-can-t-explain-all-the-appeal-of-an-eclipse.