Araştırma Problemini Nasıl Tanımlayabilirsiniz?

Araştırma süreci, yapılan kaynak taramasının sonucunda ve uzmanlarla fikir alışverişi yapmak suretiyle bir konunun belirlenmesi ile başlar. Konu belirlendikten sonraki aşama, konuyla ilgili olarak incelenecek ya da çözüm getirilecek problemi ortaya koymaktır. Aslında araştırma problemi, çalışmanızın temel amacını oluşturur. Zaten araştırma da problem çözmeye yönelik bir süreç değil midir?

Konunuzu seçmeden önce iyi düşünün

Hedeflediğiniz projenin sizin için gerçekten bir önem taşıyıp taşımadığı çok önemlidir. Bir konuyu gündemde olduğu için seçmiş olabilirsiniz ancak aylarca süren kaynak taramasından sonra, konunun hiç ilginizi çekmediğini fark edebilirsiniz. Ya da bir konuya çok ilgi duyuyor hatta üzerinde çalışmak için sabırsızlanıyor olabilirsiniz ancak işe koyulduktan sonra gerekli deneyim ve vasıflara sahip olmadığınızı fark edebilirsiniz. En nihayetinde, araştırma teklifinizi bağlı olduğunuz kuruma veya size finansal destek sağlayacak kişi veya kuruluşlara sunduğunuzda, konuya tamamıyla hakim olduğunuz ve çalışmayı tamamlamak için gerekli her türlü donanım ve motivasyona sahip olduğunuz konusunda onlara güven verebilmelisiniz.

Nelere dikkat etmelisiniz?

• Konu özgün olmalıdır: Mümkün olduğunca yeni ve az incelenmiş bir konu seçmelisiniz. Araştırma sırasında daha önce yapılan çalışmalardan ya­rarlanılmasında fayda vardır ancak çalışmanız eskilerin yinelenmesi şeklinde olmamalıdır. Unutulmaması gerekir ki, bilimsel bir çalışma teori ya da pratik açısından bir yenilik getirmeli ya da mevcut bilgileri geliştirmelidir.
• Konu araştırılmaya değer olmalıdır: Seçilen konu, akademik dünya için önem arz etmelidir. Eğer çalışma, bilim dünyasına herhangi bir katma değer sağlayamayacaksa, söz konusu çalışmaya ihtiyaç yok demektir.
• Yeterince kaynak olmalıdır: Aslında, hakkında az kay­nak bulunan konular daha orijinal olabilir ancak şunu da unutmamak gerek: Kaynak az olduğunda, çalışmayı sürdürmek de daha güç olacaktır.
• Yeterli zaman olmalıdır: Özellikle belirli bir süre içinde bitirilmesi gereken çalışmalarda, örneğin yüksek lisans ve doktora çalışmalarında, verilen süre içinde bitirilmesi mümkün olmayan konuları tercih etmek uygun olmayacaktır. Konu ne kadar ilgi çekici olursa olsun.
• Bilimsel yeterlilik gereklidir: Her araştırmacı, yeteneklerini, güçlü ve zayıf yön­lerini iyi bilmeli ve konuyu buna göre belirlemelidir. Başka bir deyişle, konu araştırmacının bilimsel kapasitesine uygun olmalıdır. Araştırmacı, seçtiği konuyla ilgili temel meselelere vakıf olmalıdır. Konu ile ilgili ne kadar çok bilgi sahibi olduğu değil, konuyu araştırmak için ne kadar donanıma sahip olduğu önemlidir.
• Araştırmacı konuya karşı ilgi duymalıdır: Bilimsel çalışma uzun ve yorucu bir iştir ve çok çalışmayı gerektirir. Araştırmacının başarı­sı, kendini işine vermesine ve özverisine bağlıdır. Araştırmacı ilgi duymadığı bir ko­nuyu seçtiğinde, o işi adeta bir yük gibi sırtında taşır ve daha fazla yorulur. Kısacası, araştırmanın başarısı konuya ilgi duymasıyla ve odaklanmasıyla alakalıdır.
• Beklentileri karşılamalıdır: Konu belirlenirken, çalıştığınız kurumun çalışma prensipleri, kuralları, beklentileri ve gelenekleri de dikkate alınmalıdır.

Rekabetçi bir ortamda araştırma problemi ile ikna edebilme

Belirlediğiniz problem ancak soru sorarak çözülebilir. Siz de ‘5N, 1K’ tekniği yardımı ile cevaplara ulaşmaya çalışmalısınız. Cevaplayacağınız sorular çalışmanızı destekleyecek kişi ya da kişileri ikna etmenize ve aşağıdaki noktaları açıklığa kavuşturmanıza yardımcı olacak:

• Bu araştırma projesi için doğru kişinin siz olduğunuza,
• Üzerinde çalışmayı teklif ettiğiniz problemin parametrelerini anladığınıza,
• Potansiyel engelleri ve problem çıkarabilecek noktaları dikkatle belirlediğinize,
• Bunların üstesinden gelebilecek bilgi, yetenek ve tecrübeye sahip olduğunuza.

Unutmayın ki, bir araştırma teklifinin reddedilmesi genellikle teklifte yer alanlardan ötürü değil, yer almayanlardan kaynaklanır. İşte bu nedenle, araştırma soruları çok açık, net ve detaylı olarak tanımlanmalıdır. Araştırma probleminiz, onu değerlendirecek olan kişilere güven telkin etmelidir.