Makalenizi Neden Yüksek Sesle Okumalısınız?

Çoğu insan, ana dilini dinleme ve konuşma konusunda, yazılı bir sayfayı okuma ve düzeltme konusundan çok daha tecrübelidir. Bir metni kendinize okursanız ya da metin size okunursa, beyniniz bilgiyi farklı bir şekilde algılar. Daha önce fark etmediğiniz detayları görürsünüz.

Aynı tekniği makaleniz için de uygulamalısınız. Çalışmanızı kendi kendinize okuyabilirsiniz, bir arkadaşınız size okuyabilir ya da metni konuşmaya çeviren bir program ya da uygulama kullanabilirsiniz.

Hangi hataları fark etmenize yardım eder?

Makalenizi yüksek sesle okumanın gerekliliği ve bunun sağladığı faydalar şunlardır:

• Dinleyici olarak, kağıt üzerindeki fikirleri belli bir sırada duymak isteriz. Sayfaları bir ileriye bir geriye çevirerek ihtiyaç duyduğumuz bilgileri kolayca bulamayabiliriz. Makaleniz yüksek sesle okunduğu zaman, bilgilerin sırasının değiştirilmesi gerekiyorsa bunu daha kolay fark edersiniz. Ayrıca, bazı açıklamalardaki eksiklikleri ve boşlukları daha çabuk algılarsınız.

• Eğer çalışmanızda bir fikirden diğerine geçişte bir problem varsa ya da ani bir sıçrama söz konusu ise, yüksek sesle okuduğunuzda bu problemi hemen görürsünüz.
• Hepimiz cümle kurarken hata yapabiliriz. Kelime atlamış olabiliriz ya da dil bilgili hatası yapabiliriz. Hatta bilgisayarda yazarken “kopyala- yapıştır” fonksiyonunun uygulanması sırasında bile karışıklık olabilir. Bu tarz hataları kağıt üzerinde fark etmek zordur. Ama yüksek sesle okunduğunda, söz konusu cümle kulağa tuhaf gelecektir. Bu yöntem özellikle ana dilinde yazanlar için, en güçlü düzeltme tekniklerinden biridir.
• Bazen yazılanlar dil bilgisi açısından olarak doğru olsa da, dinleyince kulağa pek de doğruymuş gibi gelmez. Cümleler çok uzun, karmaşık ve anlaşılması güç veya tekrar ediyor olabilir. Bu tarz problemler, yüksek sesle okununca genellikle daha kolay anlaşılır.
• Makalenizin yüksek sesle okunduğunu duymak, istenilen ve olması gereken formatta olup olmadığı konusunda da size fikir verir. Çok mu resmi olmuş? Daha çok sohbet havasında mı yazılmış? Bu çalışmadaki ifade şekliniz okuyucular üzerinde nasıl bir izlenim yaratıyor? Kendi kelimelerinizi duymak, bazen yarattığınız izlenime daha objektif bakmanızı sağlar. Bir yerde kendinizi okuyucunun yerine koymuş olursunuz.

Yüksek sesle okurken dikkat edilmesi gerekenler

Çalışmanızı yüksek sesle okumanın faydalarının yanında zorlukları da vardır. Bunlardan ilki, nasıl okuduğunuz ile ilgilidir. Çok hızlı okursanız, beyniniz otomatik olarak hatalar için çözümler üretecektir. Şöyle ki, eksik kelimeleri kendiliğinden dolduracak, siz farkına bile varmadan kendiliğinden hataları düzeltecektir. Ayrıca, yazılanları yavaş yavaş ve sindirerek okumadığınız sürece, doğru şekilde algılayamazsınız. O yüzden, yüksek sesle okumanın etkin şekilde kullanılabilmesi için bazı stratejiler vardır:

• Öncelikle bir çıktı üzerinde çalışın. Bulduğunuz hataları burada düzeltip sonra tekrar geriye dönebilirsiniz.
• Okurken parmağınızla takip edin. Bu odaklanmanıza ve hiçbir şeyi atlamamanıza yardımcı olur.
• Ne çok hızlı, ne de çok yavaş okuyun.
• Eğer düzeltme yapıyorsanız, sondan başa doğru ilerleyerek cümleleri teker teker okuyun. Böylece argümanın tamamının akışının yerine, her cümlenin yapısına odaklanabilirsiniz.
• Okuduğunuz kısım dışındakileri kapatın ki, sadece okuduğunuz bölüme konsantre olabilesiniz.
• Diğer bir strateji ise, kendiniz okumak yerine bir arkadaşınızdan makalenizi size okumasını istemektir. Arkadaşınızın çıktı üzerinde tam olarak hangi kısmı okuyacağını bildiğinden emin olun. Okuyanın takıldığı yerlere mutlaka dikkat edin. Bu noktalar, okuyucu için daha net ve açık hale getirilmesi gereken yerler olabilir. Arkadaşınız konuşurken yazılı kopya üzerinde not alın. Fiziksel olarak size okuyan kişi ile aynı yerde olmanız gerekmez. Metni telefonda bile okuyabilir.
• Okuma konusunda teknolojiyi de kullanabilirsiniz. Metni konuşmaya çeviren program ve uygulamalar mevcuttur. Bunlardan bilgisayar, akıllı telefon, tablet veya e-kitap aracılığı ile faydalanabilirsiniz. Bu tekniğin avantajı, otomatik okuyucunun hataları kamufle edememesidir. Başladığı ve bittiği noktayı, hızlandırmayı ya da yavaşlatmayı kontrol edebileceğiniz gibi, aynı paragrafı istediğiniz kadar tekrar tekrar okutabilirsiniz. Ancak söz konusu programı seçerken, ses kalitesine, arasından seçebileceğiniz farklı seslerin ve durdur düğmesinin olup olmadığına, hızın kontrol edilip edilemediğine dikkat edilmesi gerekir.

Saçma bulsanız da deneyin!

Yüksek sesle okumak alışık olmadığınız bir şey olabilir. Bu yüzden de saçma gelebilir. İlk seferinde kendinizi tuhaf hissetseniz bile mutlaka denemeye devam etmelisiniz. Bu teknikle, düzeltme sürecinizin ne kadar hızlanacağına inanamayacaksınız.