SCIgen: Bir Nimet mi, Yoksa Bir Felaket mi?

Bilimsel ve akademik makale yazmak oldukça kapsamlı araştırma gerektiren zor bir süreçtir. Gereken tüm bilgileri toplamak, bunları anlamlı bir sonuca ulaştırmak ve bunun yanında bulgularınızı destekleyici referanslar göstermek, bu makalelerin veya araştırmaların en önemli noktalarından biridir. Peki, size tüm bu süreci bir iki mouse tıklamasına indirgeyen ve sahte bilimsel makaleler oluşturan bir sistemin varlığından bahsetsem?  Akademik dünyanın en acayip skandallarından birine hoş geldiniz! İşte karşınızda SCIgen…

Bilimsel sahtekârlıkta son nokta

Dünyada her gün binlerce bilimsel akademik çalışma yayınlanıyor. Yayınlanan bu çalışmaların bazıları ise yıllar sonra sahte çıkıp literatürden kaldırılabiliyor. Hatta anlamlı olup olmadıklarına bakılmaksızın bazı makalelerin konferanslarda sunulmasına, dergilerde basılmasına izin verilebiliyor. İşte tam da bunu göstermek için MIT’deki bazı araştırmacılar, 2005 yılında sahte akademik makaleler hazırlayan bir yazılım geliştiriyor. SCIgen adı verilen bu yazılım, farklı kaynaklardan yazıları, grafikleri ve resimleri bir araya getirerek tamamen anlamsız bilimsel makaleler oluşturuyor. Sizden tek istediği ise yazarlar kısmına isminizi girmeniz. İşin komik ve düşündürücü tarafı ise bundan sonra başlıyor. MIT’deki araştırmacıların iddiasını kanıtlar şekilde, SCIgen tarafından üretilen birçok makale kısa süre sonra etrafta dolaşmaya başlıyor, hatta bunlar Çin’deki bazı ikinci sınıf bilimsel yayınlara bile konu oluyorlar.

IEEE de SCIgen kurbanları arasında

Otomatik makale yazılımı SCIgen’in kurbanları sadece Çin’deki bazı yayıncılar değil. Dünyanın en büyük mühendislik ve bilim insanları birliği IEEE (Institute of Electrical and Electronic Engineers) de bundan oldukça etkilenmiş, bu yüzden veri tabanındaki SCIgen tarafından üretildiği tespit edilen 120 adet bilimsel çalışmayı kaldırmış durumda. Örneğin bunlardan biri, 2013 yılında Çin’de gerçekleştirilen uluslararası bir konferansta sunulan, sonra da yayınlanan bir makale. İlginçtir, buradaki çalışmada gösterilen yazarların birçoğu sahte, gerçek olanların ise durumdan hiçbir haberi yok. (Not: Evet, IEEE bu makaleyi de sistemden kaldırdı.)

Binlerce makale arasından hangisinin sahte olduğunu anlamak için ise Fransız bir bilgisayar mühendisi scigendetection  isminde bir site hazırlamış. Buradan dosyayı göndererek makalenin bilgisayar tarafından yazılıp yazılmadığını öğrenebiliyorsunuz.

Bence SCIgen’in tüm bunların yanında iyi bir etkisi de oldu. Tam da MIT araştırmacılarının göstermek istediği gibi bazı yayıncıların hiçbir kontrol yapmadan bilimsel makaleleri geçerli saydığını anlamış olduk. Bir nevi iyi ile kötüyü ayırmak için bir süzgeç görevi gördü. Kısacası SCIgen, gerçek bilimsel çalışmaların önemini ve değerini bilenler için bir nimet, her bulduğunu yayınlayan ve referans kabul edenler içinse bir felaket oldu.