18

İntihali Tanımlamanın Zorluğu

İntihal ya da eser hırsızlığı kısaca başkasının eserini veya buluşunu kaynak göstermeksizin kendine aitmiş gibi kullanmaktır.  Bunu yapan kişi de açıkça bir sahtekarlık suçu işlemektedir. Bir eser birçok farklı şekilde kopyalanabilir. Plagiarism.org sitesi en yaygın intihal çeşitlerini popülerlik durumuna sıralamış:

 

  1. Klon: Bir başkasının eserini kendininmiş gibi kelimesi kelimesine taklit etmek.
  2. Ctrl-C: Herhangi bir değişiklik yapmadan eserin bir bölümünü tamamen aynı şekilde kopyalamak.
  3. Bul ve Yerdeğiştir: Başka birinden kopyalanan bazı kelime ve kelime kalıplarını değiştirmek fakat cümlenin geri kalanını olduğu gibi tutmak.
  4. Karıştırmak: Farklı kaynaklardan kelimeleri ve cümleleri bir yerde toplamak.
  5. Çöpten almak: Yazarın eski çalışmalarından herhangi bir kaynak göstermeden cümle kopyalamak.
  6. Melez: Herhangi bir alıntılama yapmadan bazı cümleleri kopyalayıp tek bir eserde birleştirmek.
  7. Ezmek: Farklı kaynaklardaki kopya materyali karıştırmak.
  8. 404 Hatası: Yanlış ya da olmayan kaynaklara alıntılama yapmak.
  9. Toplayıcı: Tüm kaynaklara alıntılama yapmak fakat orijinal hiçbir eserin çalışmada olmaması.
  10. Re-Tweet: Metnin orijinal ifadeleri ile aynı olacak şekilde alıntılama yapmak.

Bu tür eylemlerin sonuçları basit bir düzeltmeden tutun da ciddi hukuksal yaptırımlara kadar birçok neden doğurabilir.

Niyetin Belirlenmesi
İntihalin belirlenmesinin altında yatan neden kime ne şekilde alıntılama yapıldığından daha çok bunun bilerek mi yoksa bilmeyerek mi yapıldığıdır. Plagiarism.org’un sıralaması da bu kötü niyetin hangi seviyelerde olduğu ile ilgilidir. Örneğin yazılımın gösterdiği yüzde yüz eşleşme yazarın ne yaptığının farkında olduğunu ve bilerek kopyaladığını gösteriyor. Yazar yukarıdaki intihal başlıklarına göre hem toplayıcılık yapmış hem de melez bir karışım kullanmış ise yazılım onu mutlaka yakalayacaktır. Fakat soru şu, bu hangi seviyede bir intihal olacak?

Kasıtsız İntihal
Kopya materyal bulan yazılımların kullanılacağı ders müfredatlarında ya da makale teslim şartlarında net bir şekilde belirtilse bile, intihal halen akademik yazarlıkta büyük bir sorun olmaya devam ediyor. Özellikle bitirme süresi yaklaşan öğrenciler bu işe daha yatkın oluyorlar. Zaten çoğu profesör veya öğretim üyesi bu iş için herhangi bir yazılım kullanmıyorlar. Çünkü çoğu çalışmada intihali yazılım olmadan da anlayabiliyorlar. Çoğunluğu zayıf yazılmış bir araştırmada kaliteli bazı cümleler ve paragraflar görmek intihal için şüphe çeken şeylerdir ve öğretmenler genelde bunu bir bakışta yakalarlar.

İntihal konusunda işin bir de başka bir boyutu var. Bazen yanlış alıntılamalar veya yanlış kullanılan cümeleler sonucunda istemeden de olsa intihal yapılabilir. Bu şekilde yapılan hatalar tabi ki de niyet bakımından yukarıdaki örnekler ile aynı kefeye konmazlar. Bazı araştırmacılar ile aynı yazım stiline sahip olan yeni araştırmacılar da istemeden bazı hatalar yapabilir ve intihal ile suçlanabilirler. Bu yüzden araştırmacılar gerekli yazım stili hakkında da destek almalıdırlar.

Enstitüler ve akademik dergiler kendilerini davalardan korumak için intihal politikalarını güçlendiriyorlar. Fakat bu da başka sorunlara neden oluyor. Çünkü intihal yapanın niyetini tahmin etmek kolay bir iş değildir. Bunu yapanı otomatikman cezalandırmak yerine gerekirse tekrar eğitim verme yoluna girilebilir.

X

Ücretsiz makalelerinizi tükettiniz.

Araştırma yazarlığı ve akademik yayıncılık konusundaki tüm kaynaklarımıza sınırsız erişim sağlamak için ücretsiz üye olun:

  • 320 + blog makaleleri
  • 50+ Web Seminerleri
  • 10+ Uzman podcast
  • 10+ e-Kitap
  • 10+ Kontrol Listesi
  • 50+ İnfografikler