Ön Baskıya Hazır Bir Makale Yayınlamak İçin Yardımcı Kılavuz
This article is also available in: English, Spanish, Portuguese and Russian
Çoğu araştırmacı, çalışmalarını bir dergide yayınlanana kadar paylaşmaz. Yayın sürelerinin uzun olması nedeniyle bu durum aylarca, bazen yıllarca gecikmelere neden olabilir. Yazarlar, araştırmalarını paylaşmak ve yayınlanmış, alıntı yapılabilir bir araştırma makalesinin faydalarından yararlanmak için geçen süre yüzünden anlaşılır bir şekilde hüsrana uğradılar. Peki ya üzerinde çalıştığınız şeyi meslektaşlarınız ve arkadaşlarınızın görebilmelerini sağlasaydınız ve makaleniz akran incelemesinden geçerken çevrimiçi yayınlayabilseydiniz? Ön baskıların arkasındaki fikir işte budur ve giderek daha fazla araştırmacı bunları tam olarak bu amaç için kullanmaktadır.
Ön baskı, henüz hakemlerce gözden geçirilmemiş ve bir dergide yayımlanmamış bir araştırma parçasıdır. Çoğu durumda, nihai taslaklar veya çalışma kağıtları olarak kabul edilebilirler. Ön baskılar, tüm araştırma alanlarından bilimsel el yazmalarını anında kullanıma sunan çok disiplinli bir platform bütünüdür.
Ön baskılar, dergi yayıncılığının birçok amacına çok daha kısa bir zaman diliminde ulaşmaktadır. En büyük faydalar 3 alana ayırabiliriz: kredi veya atıflanabilirlik, geri bildirim ve görünürlük.
-
Kredi veya atıflanabilirlik:
Araştırma sonuçlarınızı içeren bir ön baskı yayınladığınızda, yaptığınız çalışma üzerinde kesin bir hak iddiasında bulunabilirsiniz. Belirli bir sonucu kimin önce bulduğu konusunda daha sonra herhangi bir tartışma varsa, ön baskıyı verilerinizin genel, kesin bir kaydı olarak gösterebilirsiniz. Çoğu ön baskıya, çalışmanızın bilimsel kaydın kalıcı bir parçası haline gelmesini sağlayan bir dijital nesne tanımlayıcısı (DOI) atanır, bir şeyi ilk kimin keşfettiği konusundaki herhangi bir anlaşmazlıkta başvurulabilir. Bu nedenlerle, ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri ve Wellcome Trust, diğer fon sağlayıcıların yanı sıra, araştırmacıların hibe başvurularında ön baskılardan alıntı yapmalarına izin verir.
-
Geri bildirim:
Geleneksel sistemde, gönderilen bir makale yayınlanmadan önce 2 veya 3 hakemden geri bildirim alır. Bir ön baskı ile, diğer araştırmacılar çalışmanızı daha erken keşfedebilir, potansiyel olarak kritik kusurları veya hataları işaret edebilir, argümanınızı güçlendiren yeni çalışmalar veya veriler önerebilir ve hatta daha prestijli bir dergide yayınlanmaya yol açabilecek bir iş birliği önerebilir. Geri bildirim, yorum yaparak herkese açık olarak veya e-posta yoluyla özel olarak sağlanabilir.
-
Görünürlük (ve alıntılar)
Ön baskılar, çoğu yazar için bir araştırma makalesinin nihai şekli değildir. Neyse ki, Crossref gibi ön baskılar ve altyapı sağlayıcıları, mümkün olduğunda son yayınlanan makaleye bağlantı verir; bu, ön baskınızın, yayınlanan makalenize yeni okuyucular getirmeye hizmet edebileceği anlamına gelir. Amerikan Tabipler Birliği Dergisi’nde yapılan bir araştırma, yazarların çalışmalarını ön baskı olarak ilk kez yayınladıklarında atıflarda ve Altmetric puanlarında kayda değer artışlar görmüştür. Bir ön baskı yayınlamak, yayınlanan nihai makale için Altmetric dikkat puanlarında ve alıntılarda önemli bir artışa yol açmıştır.
Alıntı etkisi küçüktür ve bu bulguyu doğrulamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulacaktır, ancak haberlerde ve sosyal medyada daha fazla ilgi olduğuna dair kanıtlar güçlüdür (Almetric dikkat puanlarında yaklaşık 3 kat artış gibi). Meslektaşlarınız ve halk tarafından ne kadar çok yer keşfedebilirseniz, araştırmanızın o kadar çok dikkat çekmesi olasıdır.
Ön baskı makaleler hakkında detaylar
Ön baskılar için geliştirilmiş yükleme ve gönderim platformları oldukça kullanılışlı ve basittir. Kişisel bir hesabınız yoksa, önce en uygun kayıt işlemini kullanarak bir tane hesap oluşturmanı gerek. Ardından, dosyaları yükleyerek ve makale ve yazarlar hakkında temel ayrıntıları sisteme girerek makalenizi gönderin. Son adım olarak, ön baskınızı gönderme koşullarını onaylayın. Yazınızı göndermeden önce yazarlar için talimatları okuduğunuzdan mutlaka emin olun. Makaleniz ön baskı olarak zaten yayınlanmışsa, çalışmanızı bilimsel araştırma makalesi olarak bir başka uygun dergiye göndermeyi de düşünebilirsiniz.
Tüm ön baskılar, çevrimiçi hale getirilmeden önce kısa bir taramadan geçerler. Bu işlem çoğu durumda 24 saatten az sürer. Tarama, temel bilimsel içerik, yazar geçmişi ve etik standartlara uygunluk kontrollerini içerir. Bu süreç, aktif araştırmacıların desteği ve ön baskı danışma kurulunun yardımı ile yürütülür.
Tarama sürecini geçen ön baskılar, Creative Commons CC BY 4.0 lisansı altında açık erişim formatında çevrimiçi olarak yayınlanır. Bu, yazarların çalışmaları için uygun şekilde tanınmalarını sağlarken yazarlara maksimum görünürlük sağlar. Çevrimiçi olarak, ön baskılar indirilebilir, paylaşılabilir, yorumlanabilir ve alıntı yapılabilir durumdadır.
Sizinle en alakalı ön baskıları bulduğunuzdan emin olmanın birkaç yolu vardır. Şunları yapabilirsiniz:
- Web sitemizde arama yapın.
- Konu alanınızdaki en son ön baskıları kontrol edin.
- Uyarılar için kaydolun (bir Preprints hesabı gerektirir).
- Bir indeksleme veritabanı aracılığıyla ön baskılarımızı bulun.
- Bir baskı öncesi dergi kulübüne katılın, ön baskıları meslektaşlarınızla tartışın ve yazarlara faydalı geri bildirim sağlayın.
Bir açık erişim lisansı kullanarak, ön baskılar herkesin indirip okuması için ücretsiz haldedir. Gönderilen ön baskılar, bir dijital nesne tanımlayıcısı (DOI) almak için Crossref’e kaydedilir. Bu, alıntılanabilir oldukları anlamına gelir. Nasıl alıntı yapılacağına ilişkin ayrıntılar, ön baskının özet sayfasında yer almaktadır. Eğer ön baskı bir dergide bütün bir çalışma olarak yayınlanmışsa, okuyucuların en son sürüme erişmesini sağlayarak, özet sayfasına ve makalenin pdf’ine doğrudan bağlantı verilmektedir. Ön baskılar için kullandığımız açık erişim lisansı, bunların yeniden kullanılmasına olanak tanır. Bu, çalışmanın meslektaşlarına, öğretime, dergi kulüplerine, basın bültenlerine vb. dağıtılmasını içerir. Lisans koşulları altında, yazarlar, çoğaltılan herhangi bir bölüm için çalışmaları için atıf ve tanıma alırlar.
Ön baskılar hakem denetiminden geçmemiştir, bu nedenle onları yeniden yazdırırken biraz dikkat ve sorumluluk gerekir. Makalenin ayrıntılarının doğru olmasının çok önemli olduğu durumlarda, okuyucular profesyonel tavsiyeye güvenmeli ve özet sayfasında hakemli bir versiyonun mevcut olup olmadığını kontrol etmelidir.
Web sitemizdeki herhangi bir sayfadan aranabilir olmanın yanı sıra, ön baskılarımız aşağıdaki yerlerde de görünürlük almaktadır:
Ön baskı makaleler ve okuyucular arasındaki iş birliği
Okuyucular herhangi bir ön baskı hakkında yorum yapabilir. Oturum açmış kullanıcılardan gelen geri bildirimler hemen yazara gönderilir. Bu yorumlar yazarlar tarafından oldukça değerlidir ve makalenin dergide bir araştırma makalesi olarak yayınlanmasından önce makalelerin iyileştirilmesine yardımcı olacak güçte içeriklere sahiptir. Sunulan araştırma hakkında genel bir fikir vermek, genişletme veya iyileştirme için önerilerde bulunmak veya diğer okuyucular için belirli bölümleri vurgulamak için yorumlar kısmını kullanabilirsiniz. Eğer yorumlarınızın inceleme olarak sayılmasını isteyen bir okuyucuysanız, hesabınızı ve Publons’u birbirine eşleştirerek hakemlik kredisi alabilirsiniz.
Yorumlar, profesyonel söylem standartlarına uymalı ve makalenin bilimsel içeriğine odaklanmalıdır. Hakaret veya saldırgan dil, kişisel saldırılar ve konu dışı açıklamalara izin verilmeyecektir. Yorum gönderen okuyucular, finansal veya başka türlü rekabet eden çıkarları beyan etmekle yükümlüdür. Ön baskıları yayınlayan kuruluşlar, yorumları haber vermeksizin kaldırma hakkını saklı tutabilir.
Ön baskılarda, yazarlar çalışmalarının ne zaman görüneceğini kontrol edebilirler. Bildiriyi değiştirmek veya ön baskılarına yeni bir bilgi eklemek isterlerse, istedikleri zaman yeni bir sürüm gönderebilirler. Atıfların etkilenmemesini sağlamak için, DOI atanan ön baskılarda her sürüm için yeni bir DOI numarası verilecektir.
Özet olarak, ön baskılar, hızla büyüyen bilimsel dünyanın küçük ama güçlü bir iletişim parçasıdır. Araştırmanın paylaşılma şeklini iyileştirmek için birkaç güçlü avantaj sunar. Umarız bunu çalışmalarınızda dener ve avantajlarından faydalanırsınız.
