18

Sahte Bilimsel Makaleden Suçlanmak

Daha önceki yazılarımızda sahte bilimsel makalelerden ve araştırmalardan bahsetmiştik. Hatırlarsanız oldukça dikkat çekici SCIgen örneği de bunlar arasındaydı. Bu sefer ise kendi çalıştığı kurum tarafından suçlanan bir araştırmacı ile karşı karşıyayız. Lütfen düşünün, bilim dünyasında oldukça ses getiren, hatta bazılarına göre çığır açan bir araştırma makalesi yazmışsınız ve oldukça da popüler olmuşsunuz, fakat bünyesinde çalıştığınız kurum sizi sahte makale yazmakla ya da araştırmayı suistimal etmekle suçluyor. Gelin hikâyenin en başına dönelim.

Kök hücre tedavisinde devrim mi?

Geçtiğimiz Ocak ayında popüler bilim dergisi Nature’da yayınlanan iki makale, bilim dünyasında hayli ses getirdi. Bu makaleler kök hücre tedavisinde bir devrim niteliğindeydi. Japonya’nın en büyük araştırma kurumlarından olan RIKEN’de çalışan araştırmacılar, yetişkin hayvan hücrelerinin embriyo durumdaki hallerine geri dönecek şekilde programlanabileceğini gösteren bir araştırma yapmışlardı; bunu iki makale olarak yayınladılar. Bu oldukça önemli bir gelişmeydi çünkü bu sayede hasar görmüş hücreler onarılabilecek hatta yeni organ üretimi mümkün olabilecekti. Fakat ne olduysa ondan sonra oldu.

İlk olarak, araştırmacılardan biri olan Teruhiko Wakayama bu çalışmada bazı hataların olmuş olabileceğini söyledi ve makalenin geri çekilerek tekrar kontrol edilmesini istedi. Her ne kadar deneyler yetişkin hücrelerin embriyo hücrelerine çevrilerek yeni doku oluşturmasına olanak sağlandığını gösterse de Wakayama bulguların şüpheli olduğunu ve aslında kesin sonuçlar içermediğini söyledi. Bundan sonra ne mi oldu? Gözler diğer araştırmacı Haruko Obokata’ya çevrildi ve bu onun için hiç de iyi olmadı!

 

Yazar sahte makale yazmakla suçlanıyor

Haruko Obokata, RIKEN için çalışan ve bu kök hücre araştırmasını kalem alan asıl araştırmacıydı. Fakat Obokata kendi çalıştığı kurum tarafından görevini suiistimal ile suçlandı. Obokata, makaleler Ocak ayında Nature dergisinde yayınlandıktan sonra, Japonya’da oldukça meşhur olmuştu. Televizyon programlarına çıktı, konferanslar verdi fakat ünlü olmanın bir bedeli de vardı.

Obokata’nın araştırması detaylı bir incelemeye alındı; veriler ve görseller arasında bazı tutarsızlıklar bulundu. Daha sonra araştırmacının çalıştığı kurum olan RIKEN olayı daha detaylı incelemek için bir komite oluşturdu. Bu komitenin vardığı sonuç ise oldukça şaşırtıcıydı çünkü Obokata’nın makalesinde kullandığı görseller tamamen farklı bir konuda hazırlanmış olan doktora tezindekiler ile aynıydı. Yani yazar, kök hücre tedavisi ile ilgili olduğunu iddia ettiği mikroskobik görselleri daha önce tezinde de kullanmıştı.

Tabii ki bundan sonra, biyoloji dünyasında bomba etkisi yaratan bu araştırma üzerinde şüphe bulutları dolaşmaya başladı. Hatta bu olayı araştıran komitenin başkanı bunun gibi hareketlerin verilerin güvenilirliğini tamamen yok ettiğini bile söyledi. Obokata’nın çalıştığı kurum olan RIKEN’in başkanı Nobel ödüllü kimyager Ryoji Noyori de kamuoyunun önüne çıkıp özür diledi. Olanlara cevaben, Obokata’nın da iddialara karşı itirazlarını dile getireceği belirtiliyor.

Image Credit: http://www.ipscell.com/tag/haruko-obokata/

 

X

Ücretsiz makalelerinizi tükettiniz.

Araştırma yazarlığı ve akademik yayıncılık konusundaki tüm kaynaklarımıza sınırsız erişim sağlamak için ücretsiz üye olun:

  • 320 + blog makaleleri
  • 50+ Web Seminerleri
  • 10+ Uzman podcast
  • 10+ e-Kitap
  • 10+ Kontrol Listesi
  • 50+ İnfografikler