18

Bilimsel Monografi ve Geleceği

Geçtiğimiz yıllara şöyle bir baktığımızda yayıncılık dünyasının çok önemli gelişmelere şahit olduğunu söyleyebiliriz. Bu gelişmeler sadece üretim ve dağıtım konularını değil bilgiye erişimde kullanılan araçları ve yöntemleri de kapsıyor. Gelişmeler özellikle bilimsel yayıncılık dünyasındaki yayıncılar için hem bazı fırsatlar sunuyor hem de zorluklar çıkarıyor. Bilim dünyasının en önemli yayın türlerinden biri diyebileceğimiz bilimsel monografi de bu gelişmelerden etkileniyor ve kendine bazı çıkış yolları arıyor.

Bilimsel Monografi Nedir?

Peki, unutanlara bilimsel monografi ne demektir hatırlatalım. Monografi veya monograf kısaca bir bilim  dalında özel bir konu ya da sorun üzerine yazılan bir inceleme yazısıdır. Adından da anlaşılacağı gibi monografi tek bir yazıdır. Bilimsel monografide, söz konusu bilim dalına ait sorun özel bir görüşle veya bakış açısıyla değerlendirilebileceği gibi, bir konu üzerinde derinlemesine bir inceleme de yapılabilir. Monografiler yıllar boyunca akademik dünyanın en entelektüel ürünleri olmuşlar ve birçok alanda bilim insanları için kariyerlerinde ilerlerken önemli bir kıstas olarak düşünülmüşlerdir.

Son yıllarda yayıncılık dünyasında değişen bazı faktörler monografi satışlarını ve kullanımını ciddi ölçüde düşürdü. Yayıncılıktaki büyük değişimler bilimsel monografinin de kullanımını negatif yönde etkiledi. Bilimsel monografiler tek bir konu hakkında derinlemesine incelemeler içeren ve basılı kitap olarak satılan ürünlerdi. Fakat günümüzde değişen tüketim alışkanlıkları artık bu tür bilimsel yayınlara pek yaramıyor. Çoğu okuyucu bilimsel dergilerin veya makalelerin monografiyi anlamaktan çok daha kolay olduğunu düşünüyor. Ayrıca bu tür dergiler üyelik ücretleri düşünüldüğünde ki bazıları genel erişime açık ve ücretsiz, insanlar için çok daha verimli bir bilimsel tüketim aracına dönüşüyor. Özetle bilimsel dergi ve üyelik sisteminin yükselmesi monografi kullanımındaki arz ve talebi düşürüyor.

Monografinin Geleceği

İletişim, bilgi edinme ve yayıncılığın dijitalleşmesinin monografiler üzerinde büyük bir negatif etkisi olduğu kesin. Peki, bu büyük dijitalleşme maratonunda ve kolay ulaşılabilen hatta ücretsiz yayıncılık dünyasında monografilerin sonu geldi mi? Çoğu analiste göre cevap: Evet! Bunun gerçekleşmesi ise artık sadece bir zaman meselesi. Aslına bakarsanız monografinin tamamen biteceğini ben pek düşünmüyorum. Günümüz şartlarında yayıncılık ve yayınlar nasıl değiştiyse, monografiler de buna uyum sağlayacak şekilde bir evrim geçirerek daha kısa, öz ve ulaşılabilir bir şekle bürünecektir. Monografilerin biteceği gün çok yakın olsa da bazı yayıncılar günümüz dijital dünyası ile uyumlu yenilikçi yaklaşımlar benimseyecektir. Hatta bazıları bu konuda çalışmalara başladı bile. Bilim dünyasının eski yıldızı monografinin hayatına farklı formatlarda devam edeceğine inancım tam.

X

Ücretsiz makalelerinizi tükettiniz.

Araştırma yazarlığı ve akademik yayıncılık konusundaki tüm kaynaklarımıza sınırsız erişim sağlamak için ücretsiz üye olun:

  • 320 + blog makaleleri
  • 50+ Web Seminerleri
  • 10+ Uzman podcast
  • 10+ e-Kitap
  • 10+ Kontrol Listesi
  • 50+ İnfografikler