18

Bilimsel Sahteciliğin Etkileri Nelerdir?

Bilimsel sahtecilik akademik dünyada sık görülen olaylardan. Bunu gerçekleştiren kişi için doğurduğu sonuçlar ise tahmin edebileceğiniz gibi yıkıcı. Bu sonuçlara değinmeden önce araştırmada sahteciliğin tam olarak ne olduğunu irdeleyelim.

Bilimsel sahtecilik nedir?

Bilimsel sahtecilik, bir araştırmayı öneri, değerlendirme ve raporlanma aşamalarında hile yolu ile kendi çıkarlarına göre değiştirmek anlamına gelir. Burada dikkat edilmesi gereken konu ise şudur: Yanlışlıkla yapılan hatalar veya fikir ve görüş ayrılıklarından doğan farklı yorumlar hile kapsamına girmez. Bu yüzden inceleme yaparken bunlara dikkat edilmesi gerekir. Bilimsel hile genelde üç farklı şekilde yapılır:

Uydurma: Yazarın verileri kendi isteğine göre “makyajlaması” ve bu şekilde rapor etmesi

Sahtecilik: Yazarın araştırmada kullanılan yöntemleri, materyalleri ve ekipmanları manipüle etmesi, aslında olmayan şeyleri kullanmış gibi göstermesi

İntihal: Kısacası eser hırsızlığı. Yazarın başkasına ait fikirleri, yöntemleri, sonuçları ve hatta kelimeleri, atıf yapmadan kendisininmiş gibi göstermesi

 

Araştırmacı sayısının çoğalması ve maruz kaldıkları “yayınla ya da yok ol” baskısı yüzünden daha fazla araştırmacı böyle yöntemlere başvurmaya başladı. Yayıncılar ise buna daha sıkı kontrol yöntemleri ve teknolojik çözümler ile cevap vermeye çalışıyorlar.

Yazarın kariyerine etkileri

Eğer bir yazar veya araştırmacının bilimsel araştırmalarda hile yaptığı görülürse tahmin edebileceğiniz gibi başına hiç de iyi şeyler gelmez. Verilecek cezalar kurumdan kuruma göre değişebilir, fakat genel olarak uygulanan yaptırımlar şu şekildedir:

  • Verilen ödüller geri alabilir ve onay veren kişilerin onay yetkileri süreç tamamlanıncaya kadar iptal edilebilir.
  • Şüpheli ödüller tekrar değerlendirilmek üzere geri alınabilir.
  • Verilen fonlar geri alınabilir.
  • Söz konusu kişi işten çıkarılabilir.

Tüm bunların yanında kuruma ve ilgili kişiye bazı ek cezalar da verebilir. Araştırmacının başka bir yere atanması bunlar arasındadır. Tabii ki bu yaptırımlar yazarın bir daha sahtecilik yapmayacağı anlamına gelmez, fakat yazarın akademi ve bilim dünyasındaki yeri oldukça tartışılır bir duruma gelecektir. Araştırma ve yazıları ciddiye alınmayacak, kendisine hep sahtekâr gözü ile bakılacaktır.

X

Ücretsiz makalelerinizi tükettiniz.

Araştırma yazarlığı ve akademik yayıncılık konusundaki tüm kaynaklarımıza sınırsız erişim sağlamak için ücretsiz üye olun:

  • 320 + blog makaleleri
  • 50+ Web Seminerleri
  • 10+ Uzman podcast
  • 10+ e-Kitap
  • 10+ Kontrol Listesi
  • 50+ İnfografikler